Ата-аналар үшін кеңестер: баланың білім алуына қолдау
Баланың білім алуына қалай қолдау көрсетуге болады? Тәжірибелі педагогтардың кеңестері: үй тапсырмаларын орындау, оқуға деген мотивацияны арттыру, баламен қарым-қатынас орнату және көп нәрсе.
Ата-аналардың рөлі білім беру процесінде
Мектеп балаға білім береді, бірақ ата-аналардың қолдауы сол білімді табысты меңгеруге негіз болады. Зерттеулер көрсеткендей, ата-аналары балаларының оқуына белсенді қатысатын балалар мектепте жақсы нәтиже көрсетеді.
Маңызды принцип
Ата-ананың міндеті - балаға тапсырманы орындап беру емес, оған өзі орындауға көмектесу. Біз балаларға балық беруден гөрі, балық аулауды үйретуіміз керек.
10 негізгі кеңес ата-аналарға
1. Оқуға қолайлы орта жасаңыз
Баланың үй тапсырмаларын орындауға арналған өз жұмыс орны болуы керек. Бұл орын:
- Жақсы жарықтандырылған
- Тыныш (телевизор, ойындар жоқ)
- Жайлы (қолайлы үстел мен орындық)
- Қажетті материалдармен жабдықталған (қалам, дәптер, кітаптар)
2. Тұрақты режим белгілеңіз
Балаларға тұрақты режим қажет. Әр күн бірдей уақытта үй тапсырмасын орындау баланың ұйымдастырылуына көмектеседі. Мысалы:
- Мектептен келгеннен кейін 30 минут демалу
- Түскі ас
- 16:00-18:00 - үй тапсырмасы
- 18:00-19:00 - бос уақыт, секциялар
- Кешкі ас және отбасымен уақыт өткізу
- 21:00-22:00 - ұйқыға дайындық
⚠️ Ескерту
Балаларға жеткілікті ұйқы қажет. 6-12 жас балаларға 9-12 сағат, жасөспірімдерге 8-10 сағат ұйықтау ұсынылады. Ұйқы жетіспеушілігі оқу үлгерімін нашарлатады.
3. Баланың қызығушылықтарын қолдаңыз
Әр баланың өз талантары мен қызығушылықтары бар. Балаңыздың не істегісі келетінін тыңдап, оны қолдаңыз. Математикаға қызықса - логикалық ойындарды, музыкаға - аспаптарды ұсыныңыз.
4. Сұрақтарға жауап беріңіз
Балалар әлем туралы көп сұрақтар қояды. "Бас ашпа" деудің орнына, балаға жауап іздеуге көмектесіңіз. Бірге кітаптан оқып, интернеттен іздеңіз. Бұл балаға білім алу қызықты екенін көрсетеді.
5. Мұғалімдермен байланыста болыңыз
Ата-ана жиналыстарына барыңыз. Мұғалімдермен балаңыздың оқуы туралы әңгімелесіңіз. Егер мәселелер болса, олардыең ерте кезеңінде шешіңіз.
6. Үй тапсырмаларына қадағалау жасаңыз
Баланың үй тапсырмасын орындап бергеннен гөрі, оның процесін қадағалаңыз:
- Не істеу керектігін түсіндіріп, жоспар құруға көмектесіңіз
- Қиын тапсырмаларды бірге қарастырыңыз
- Баланың өзі істеуіне мүмкіндік беріңіз
- Дайын тапсырманы тексеріп, қателерді түзетуге көмектесіңіз
💡 Пайдалы кеңес
Егер бала тапсырманы түсінбесе, оған жауапты айтудың орнына, наводящие сұрақтар қойыңыз. "Бұл қалай істелінеді?" деудің орнына "Сен не ойлайсың?" немесе "Қандай жолмен шешуге болады?" деп сұраңыз.
7. Мадақтаңыз және қолдаңыз
Балаларға мадақтау өте маңызды. Бірақ тек нәтижені емес, әрекетті де мадақтаңыз:
- "Керемет бағаларың бар!" деудің орнына "Сен қатты тырыстың!" деңіз
- "Сен ақылдысың" емес, "Сен жақсы ойландың!" деңіз
- Кішкентай жетістіктерді де байқап, мадақтаңыз
8. Сәтсіздіктерден сабақ алуға үйретіңіз
Қателер - бұл оқу процесінің бөлігі. Балаға қателесуге қорықпауды үйретіңіз. Сәтсіздік болса, бірге талдап, қалай жақсартуға болатынын әңгімелесіңіз.
⚠️ Жиі кездесетін қателер
Баланы басқа балалармен салыстырмаңыз. "Ал, көршінің баласы жақсырақ оқиды" - мұндай сөздер балаға зиян келтіреді. Әр баланың өз қарқыны мен қабілеті бар.
9. Оқуға уақыт бөліңіз
Балаға күн сайын дауыстап оқып беріңіз немесе баламен бірге оқыңыз. Бұл:
- Лексиканы байытады
- Оқу дағдыларын дамытады
- Қиялды дамытады
- Ата-ана мен бала арасындағы байланысты нығайтады
10. Өзіңіз үлгі болыңыз
Балалар ересектерді қайталайды. Егер сіз кітап оқысаңыз, бала да оқиды. Егер сіз үнемі телефонда отырсаңыз, бала да солай істейді. Өзіңіз үйренуге құмар болыңыз.
Жас ерекшеліктері
Бастауыш сынып (6-10 жас)
- Баланың жанында болып, үй тапсырмасын бақылап отырыңыз
- Ойын элементтерін қолданыңыз
- Жиі мадақтап, қолдап отырыңыз
- Режимді қатаң сақтаңыз
Орта буын (11-14 жас)
- Біртіндеп тәуелсіздік беріңіз
- Балаға өз шешімдерін қабылдауға мүмкіндік беріңіз
- Құрметпен қарым-қатынас жасаңыз
- Баланың пікірін тыңдаңыз
Жоғары буын (15-17 жас)
- Серіктес ретінде қарым-қатынас жасаңыз
- Болашақ мамандықты таңдауға көмектесіңіз
- Өз уақытын өзі басқаруға үйретіңіз
- Қолдау көрсетіңіз, бірақ қысым жасамаңыз
Қашан маманға жүгіну керек?
Кейде балаға кәсіби көмек қажет болады. Мынадай белгілерді байқасаңыз, психологқа немесе педагогқа жүгініңіз:
- Баланың оқу үлгерімі күрт төмендеді
- Мектепке баруға жауы жоқ
- Үнемі алаңдап, мазасыз
- Қатарластарымен қарым-қатынас жасай алмайды
- Ұйқысы нашарлады, тәбеті кетті
Болашақ Мектебінде қолдау
Біздің мектепте психолог және педагог-кеңесші жұмыс істейді. Олар ата-аналарға және балаларға тегін кеңес береді. Қабылдауға жазылу үшін: +7 (7172) 65-47-92
Қорытынды
Баланың білім алуына қолдау көрсету - бұл үлкен жауапкершілік. Бірақ ата-аналардың махаббаты, сабырлылығы және дұрыс тәсілі арқылы әр бала табысқа жете алады. Есіңізде болсын:
- Әр бала ерекше және оның өз қарқыны бар
- Баланы қолдаңыз, сынға алмаңыз
- Үлгі болыңыз
- Баламен әңгімелесіп, оның пікірін тыңдаңыз
- Мұғалімдермен ынтымақтасыңыз
Біз ата-аналарды біздің серіктестеріміз деп санаймыз. Бірге біз балаларға жақсы білім мен бақытты балалық беремін!
Автор туралы
Сапарова Гүлнар - балалармен жұмыс істеудің 18 жылдық тәжірибесі бар бастауыш сынып мұғалімі. Бала психологиясы бойынша сертификатталған маман. Ата-аналарға консультация береді.